zaterdag 9 oktober 2010

'Norwegian Wood' van Haruki Murakami

Toen Geert Norwegian Wood van de Japanse (cult)auteur Haruki Murakami voorstelde, stond de grote vakantie er nog aan te komen. Gisteren, op weg naar Geert, viel het op hoe bomen reeds hun bladeren verloren. Er was inderdaad veel tijd over heen gegaan, sinds onze laatste bijeenkomst. Maar geen nood, het was een blij weerzien, en een Japans drankje (in 'light' versie) deed de rest. Klaar om er weer in te vliegen.



Voor het voorleesmoment 'Een literair fragment dat van betekenis is in uw leven'' koos Ludo voor een 'ode aan het boerenleven' dat verweven zit middenin Boerenpsalm van Felix Timmermans. Een romantisch, vitalistisch loflied op het mooiste beroep van de wereld, dat verwoordt wat niet uit te spreken is en dat wie het landleven lief heeft recht naar het hart gaat.



In een leesgroep is de overgang van het Vlaamse plattelandsleven van boer Wortel naar het leven van de jonge student Watanabe in de wereldstad Tokio maar een kleine stap. Een streepje muziek van John Lennon was voldoende om de knop om te draaien en de wereld van Norwegian Wood binnen te stappen. Wat een bijzonder gevoelig boek, opgebouwd uit vele menselijke relaties, aftastend, onzeker, liefdevol, botsend, heel vaak abrupt afbrekend. Bijna iedereen ervaarde de melancholie, maar niet iedereen voelde even veel affiniteit met deze broze levens, met de wijze waarop ''de moeilijkheden en het problematische van het leven op zich" in de vele figuren besloten ligt. Wie zich daar wel in terugvond, prees dit boek de hemel in. Dat dit ook goldt voor wie het boek opnieuw had gelezen (Chris 3x!) pleit uiteraard voor Murakami. Het boek opnieuw lezen, betekent ondermeer begrijpen hoe de prachtige allegorie van de put, waarover Naoko aan Watanabe vertelt, helemaal voorin het boek, een voorafspiegeling is van wat komt.



De hoofdfiguur Watanabe roept verschillende gevoelens op: eenzaam of eenzaat, onderkoeld of gevoelig, geengageerd of afwachtend. Onbewust is hij heel erg aanwezig in relaties binnen zijn omgeving. Chris was bovendien erg gefascineerd door de fantasierijke en impulsieve Midori. Anderen stelden vragen bij de rol en het levensverhaal van Reiko: verheven, dubbelzinnig of misschien zelfs parasiterend.



Uiteraard kwamen nog vele andere aandachtspunten aan bod. Zo de grote plaats die sexualiteit in de verhalen inneemt. Dat dit meestal niet als dusdanig werd ervaren, zegt veel over de natuurlijkheid, de intimiteit en de vanzelfsprekendheid waarmee Murakami dit beschrijft. Ook de vraag of Murakami met Norwegian Wood de vinger op de ziel van de Japanse jongerencultuur in de jaren '60 legt, werd verschillend benaderd. Is Norwegian Wood dan ook niet eerder een Westers boek? Of is het betrokken zijn op het Westen precies karakteristiek voor de naoorloogse generatie Japanners. Kortom, ook bij dit boek liepen meningen uiteen, werden meningen bijgesteld.


En o ja, de puntenronde: Chris 9, Ina 8,5, Geert 8, Reinoud 7,5, Ludo 7, Ciska 5,5, wat een score van 75,8 oplevert.



In de rand werd afgesproken om de toekomst (of we de groep uitbreiden en hoe we dat aanpakken) aan de orde te stellen op de volgende bijeenkomst. Dat is op 24 november bij Ludo, nadat we met zijn allen Tom Lanoyes 'moederboek' Sprakeloos hebben gelezen.


vrijdag 3 september 2010

Archiveren (vier)


  • Een nieuwe boekenkast om te vullen. Kasten laten zich makkelijker vullen dan boeken zich laten lezen. Maar we geven niet op.

    Victor Klemperer, Curriculum vitae (Atlas, 2009), 1360 p. - Mooi geschreven dagboek, herinneringen en beschouwingen van een Joods-Duitse filoloog en zijn familie, en de manier waarop antisemitisme en nazisme op zijn/hun denken en leven ingreep.
    Ken Follett, Pilaren van de aarde (Houten: van Holkema & Warendorf, 2009), 1006 p. - Groot werk van deze bestsellerauteur over de bouw van een kathedraal in het 12de-eeuwse Engeland. Oorspronkelijke titel: 'World without End', in een vroegere Nederlandse vertaling verspreid onder de titel 'De kathedraal'. Dit monumentaal werk vormt een tweeluik met het al even vuistdikke 'Brug naar de hemel'. Het boek lag op de weegschaal om gelezen te worden maar woog - letterlijk - te zwaar. Een tip van Ciska.
    David Vann, Legende van een zelfmoord (Amsterdam: De Bezige Bij, 2010), 254 p. - Boek over vader-zoon relatie, draait rond zelfmoord van mislukte vader, tegen de achtergrond van de ijzige natuur van Alaska. Bijzonder goed onthaald, 'briljant', ook in SdL.
    Hilary Mantel, Wolf hall (2009; Nederlandse vertaling: Utrecht: Signatuur, 2010), 672 p. Meeslepend meesterwerk en fictionele biografie van Thomas Cromwell, dat ons meeneemt naar het hof van Hendrik VIII in het Engeland van de eerste helft van de 16de eeuw. Man Booker Prize 2009. SdL 28 januari 2011. Een tip van Evelien.
    Jan Drost, Het romantisch misverstand (2011, De Bezige Bij) doorprikt de dominante kijk op liefde en relaties en pleit, in de geest van Levinas, in relaties voor een fundamentele openheid voor het andere en weerbarstige in de ander. Aangehaald in Tertio van 4 mei 2011 ('Standpunt' van Peter Vande Vyvere, die verwijst naar de voorbije De Morgen-weekendkrant).
    Johan Bergé, Een frisse kijk op religiositeit: op zoek naar de basis en de kern van geloven (Mens en Cultuur, 2010, 119 p.). Klein en pretentieloos boek over de zoektocht naar God en over de plaats van religieuze ervaringen in ons leven en in de maatschappij. De auteur en zijn vrouw richtten in 2002 De Ast op, een ontmoetingsplaats voor levensverdieping. Een tip van Annemie.
    Tim Jackson, Welvaart zonder groei: economie voor een eindige planeet (Utrecht: Uitgeverij Jan van Arkel, 2010, 280 p.). Hoogleraar duurzame ontwikkeling Univeristeit Surrey; boek is omwerking van adviesrapport aan Britse regering, adviseur OESO en andere internationale instellingen.
    Bart Moeyaert, De melkweg (Querido, 2011, 150 p.). - Typisch Bart Moeyaert boek, over leef- en denkwereld van enkele kinderen, broers, gevoelig, over verhalen verzinnen en de minder fraaie realiteit, ... Besproken in Knack 25 mei 2011 (Annelies De Weale).
    Sebastian Barry, Annie Dunne (Querido, 2011, 253 p.). - Ierlandroman, over platteland van anno 1900, met het plattelandsmeisje Annie Dunne als vertelster. Vier sterren van Kathy Mathys in SdL 3080.
    Jim Dodge, Stone junction (1989). Deze outlawklassieker waarin Daniël Pearses op zoek gaat naar waarheid en kennis in een bizarre Amerikaanse wereld 'heeft mijn leven veranderd', zegt Bent van Looy, de frontman van Das Pop, maar helaas vooral bekend als 'slimme mens' (SdL,3082, 17 juni 2011). Dat soort uitlatingen worden vlug in de mond genomen, maar niet zo bij Bent Van Looy. Deze intelligente kerel meent wat hij zegt - komt hoe langer hoe minder voor -, dus ook dat dit boek is "een rollercoaster van alles wat het lezen en zelf het leven de moeite waard maakt. Dodge heeft mij de ogen geopend voor anderen en de wereld."
    Graham Swift, Was je maar hier (A'dam: De Bezige Bij, 2011, 383 p.). - Een van de beste Britse romanciers van het ogenblik (° 1949), met een weinig hartverwarmend verhaal over de teloorgang van het pittoreske Engelse platteland in de voorbij jaren, 'een meester in het doorgronden van de menselijke ziel'. Oorspronkelijke titel: Wish you were here. Uitvoerig besproken in Knack, 3 augustus 2011; The Guardian verkiest Swifts roman Last Orders (Laatste ronde) , waarmee hij in 1996 Booker Prize won.

donderdag 19 augustus 2010

'Het verslag van Brodeck' van Philippe Claudel

7 juli, in de mooie tuin van Reinoud, lekkere hapjes en drankjes, en een 'boekbespreking' voor de boeg. Wat kan er mooier zijn? Dit doet het gemis van Sesiel nog sterker aanvoelen; even zeer is er het gevoel dat ze nog steeds onder ons is, voor altijd.

Geert mocht de spits afbijten met een keuzefragment, een stukje uit 'Bartje' van Anne De Vries. Het oude, stoffige boekje dateert uit zijn collegejaren, pure nostalgie.

Philippe Claudels 'Het verslag van Brodeck' vormde de hoofdmoot. De eerste reacties gingen overwegend dezelfde richting uit. Reinoud had het boek gekozen en karakteriseerde het als een parabel over wreedheid, schuld en onschuld. Het trof hem dat de historische context niet wordt geëxpliciteerd, maar toch voor iedereen duidelijk is. Chris deelde dit enthousiasme over 'een eenvoudig, meeslepend en rauw verhaal'. Ook Ina wist dit boek te smaken, en schoof 'de menselijke wreedheid' naar voor als hoofthema van het boek, eerder dan het meer specifieke thema xenofobie. Ciska had het boek al eerder gelezen. Het doorstond moeiteloos haar tweede lectuur. Het sfeervol-poëtische confronteerde met de menselijke wreedheid. Geert en Ludo waren iets meer terughoudend. Ludo had te hoge verwachtingen gekoesterd. Vooral de stijl van Claudel stond hem tegen: te gekunsteld, te gepolijst, te weinig authentiek, overmatig gebruik van de opsomming en andere klassieke stijflfiguren. Ook Geert plaatste kanttekeningen en schatte Claudels wondermooie 'Grijze zielen' hoger in. Bovendien bleef hij na lectuur met veel open vragen zitten. Veel van deze vragen kwamen in de verdere bespreking aan bod.

Reinouds creativiteit om dit boek te doorgronden, kende opnieuw geen grenzen. In een associatiespel zochten we gelijkenissen tussen foto's uit tijdschriften en personnages uit het boek. Het leverde verrassende keuzes en interessante discussiestof op. Vervolgens kregen we 'citaten' op ons bord en probeerden we te achterhalen van wie deze uitspraken waren. Wat vanzelfsprekend leek, bleek dit plots niet meer te zijn, en dat pleit voor de gelaagdheid van Claudels verhaal.

En voor we het wisten, waren we al aan de punten toe: Ciska 8, Reinoud 8, Ina 8, Chris 9,5 (!), Ludo 7,5 en Geert 7, wat een gemiddelde van 8 oplevert, niet mis. En na al die 'menselijke wreedheid' babbelden we nog wat na over minder beladen onderwerpen zoals daar zijn: voetbal, wielrennen, drankjes, en uiteraard reizen en vakantie. Op naar de volgende bijeenkomst. We reizen in de geest van Elzas-Lotharingen ('Brodeck') naar Japan ('Norwegian Wood').

Geert

dinsdag 10 augustus 2010

'Een korte geschiedenis van de tractor in de Oekraïne' van Marina Lewycka

Niet alleen de titel maar ook de premisse wekt de nieuwsgierigheid: twee
zussen proberen hun stokoude vader te overtuigen om, een paar jaar na de dood van hun moeder, te scheiden van een jonge vamp uit de Oekraïne waarmee hij via een advertentie getrouwd geraakt is. Het is het intrigerend uitgangspunt voor een verrassende geschiedenis van een Oekraïns gezin dat naar Engeland geëmigreerd is na de WO II.

De leesgroep, te gast bij Ina deze keer, vond het een vlot geschreven, goed opgebouwd verhaal. Iedereen kon de grote hilariteit waarderen waarmee de auteur alles beschrijft ondanks de bij momenten geladen inhoud. (Korte discussie of humor zo uitzonderlijk is bij vrouwelijke auteurs ?) Het gezin en de vooral de ouders hebben heel wat meegemaakt in het communistische Rusland en de WO II. Dat liet zijn sporen na in de relatie tussen de 2 zussen, ogenschijnlijk karakterieel elkaars tegenpolen maar die desondanks in de loop van de roman geleidelijk aan naar elkaar toegroeien.

Niettemin waren er enkele kritische klanken te noteren zoals het gebrek aan diepgang bij dit stukje familiedrama, het weinig beklijvend karakter, de karikaturale vaderfiguur en jonge eega.
Toch bleek de waardering voor het hilarisch gehalte - zonder afbreuk aan de geladen familiegeschiedenis - de bovenhand te halen. En dat gaf als gemiddelde eindscore een niet onaardige 7,2/10.

En wat heeft die tractor er nu mee te zien ? In een fijne kruismontage schreef de grijsaard, die vroeger ingenieur in Russische overheidsdienst was, een tractaat over het belang de tractor voor de Oekraïnse landbouw en welke rol hij daarin gespeeld heeft. Een stukje onbekende Russische geschiedenis erbovenop.

Geert bracht voor de start van de sessie ook nog even Sesiel in herinnering en vroeg een minuut stilte voor haar. Ludo las een prachtige ingetogen en persoonlijke tekst voor als eerbetoon aan ons onverwacht overleden leesgroeplid. Ze laat een grote leegte na in ons midden.

We zetten tenslotte de intentie verder om een kort tekstje naar voor te brengen die ons getroffen heeft. Ikzelf had de eer om een sonnet van Shakespeare in het oud-engels voor te lezen, gevolgd door een Nederlandse vertaling.

Reinoud

zaterdag 12 juni 2010

Sesiel

Op 14 april overleed Sesiel, geheel onverwacht.

Sesiel was een wonderlijke vrouw, steeds met anderen begaan. Ze las bergen boeken en kon er heerlijk over vertellen. Wat genoten we van haar warmte en milde spot. Haast ondraaglijk is de gedachte aan de lege stoel.

Ze blijft bij ons, in elk boek dat we samen verder lezen.

'Vreemd land' van Jhumpa Lahiri

Maandag 22 maart, en we zijn te gast bij Chris in zijn voor ons nog nieuwe en gezellige thuis in de Vispaanstraat. Op tafel wacht ons Indische overvloed. Op het leesmenu staan dan ook kortverhalen van een schrijfster met voor ons exotische (Bengalese) roots: Jhumpa Lahiri, alom geprezen en met ‘Een tijdelijk ongemak’ zelfs winnares van een Pulitzerprijs.

Wij hebben net ‘Vreemd land’ gelezen. Het boek telt acht verhalen, waarvan de laatste drie samen één geheel vormen. Voor mij persoonlijk echter heeft het hele boek hoe dan ook één rode draad: de grote leemte, het grote gemis waar vele van de personages aan ten prooi vallen. Dit heeft haast elke keer te maken met het land dat zijzelf of hun voorouders achter hebben gelaten, maar evenzeer met het voor iedereen herkenbare verlies van mensen uit hun directe omgeving.

Al snel wordt duidelijk dat de meningen over de verhalenbundel (voor deze leesgroep een ‘nieuw’ genre) enigzins verdeeld zijn. Haast iedereen prijst de schoonheid van Lahiri’s taal. Mooi, maar voor sommigen houdt het daarmee een beetje op. Het beschrijven van dagelijkse bezigheden in een traag ritme wordt soms als saai en zelfs een beetje banaal ervaren. Bovendien werkt deze traagheid enkele lezers echt op de zenuwen.
Anderen herkennen dan (zie hoger) weer veel in de verhalen. Enerzijds precies in de beschrijving van de dagelijkse dingen (koken en eten voorop) die hoewel hier exotisch gepresenteerd toch universeel zijn. Anderzijds in de ‘grote emoties’ die ruim aan bod komen in het boek, en door Lahiri (naar mijn mening) bijzonder subtiel worden aangepakt. Ze weet de vinger soms precies op de wonde te leggen, en benoemt dingen waarvan je je nauwelijks bewust leek.
Een vraag die al eerder in de leesgroep aan bod kwam, borrelde ook nu weer op: in welke mate ‘leren’ we uit dit ‘exotische’ boek iets over een andere cultuur? Is dit vanzelfsprekend, of net niet? Hoe gaan zowel auteurs als lezers hiermee om? Wat verwachten beide partijen? Opvallend was toch wel dat de liefhebbers van ‘Vreemd land’ niet zozeer het ‘vreemde’ beviel maar wel de beschrijving van dat wat we gemeen hebben. Een schrijfster is tenslotte veel meer dan een ‘boegbeeld’ van haar cultuur (alweer mijn mening).

De punten tenslotte: ‘Vreemde land’ scoorde niet slecht met een gemiddelde van 7,7. Dit is de optelsom van volgende scores: Chris 8,5, Ciska 6, Geert 6,5, Ludo 8, Cécile 8,5, Reinoud 7,5, Ina 9.

Tijdens deze sessie startten we met iets nieuws: beurtelings brengen we een tekst naar voren die ons raakt. Ik mocht de spits afbijten met een klein verhaal van Toon Tellegen uit het boekje ‘Twee oude vrouwtjes’.
Het volgende boek van opnieuw een vrouwelijke auteur brengt ons via Groot-Brittanië naar Oekraïne.

Ina

Heathcliffs woeste hoogten


Eind januari waren we te gast bij Ciska en we bogen er ons over Woeste Hoogten, de 19de-eeuwse klassieker van Emily Brontë. Het was haar debuutroman en zou haar enige werk blijven want een jaar later, in 1848, overleed ze op 30-jarige leeftijd.

Er werden binnen onze leesgroep al meerdere discussies gevoerd, natuurlijk steeds binnen de perken van het welvoeglijke, maar niet eerder waren de meningen zo verdeeld. Om het eufemistisch uit te drukken. Ludo voelde zich bij vlagen ondergedompeld in een waar shakespeareaans drama, Reinoud bejubelde de moderne verhaalstructuur en waardeerde erg de gothic sfeer, Geert kon het verhaal slechts volgen dankzij de verfilming, Ciska had ondanks de vele zeemzoeterige en ongeloofwaardige wendingen Woeste hoogten heel graag herlezen omwille van de intrigerende sfeer, Ina verzekerde ons dat het haten van het hoofdpersonage een goed teken is, Cécile schetste de krakkemikkige verhaalopbouw en de tenenkrullende pathetiek (om over oubolligheid nog maar te zwijgen), en Chris vond dat deze roman niet aan de hielen komt van een aantal indrukwekkende 19de-eeuwse romans die hij eerder las. Kortom, wat te zeggen over ‘Wuthering Heights’ – herinner je de song van Kate Bush – de debuutroman (Chris: ‘Gelukkig bleef het bij die ene’) van Emily Brontë?






Opmerkelijk hoe de beoordelingen ditmaal niet hand in hand liepen volgens de breuklijn man/vrouw. Nochtans omschreef Ciska het als een echt vrouwenboek vol ouderwetse passie en emotionele hoogtes en laagtes … sommige vrouwen zullen dit graag horen. Vanzelfsprekend verliep de discussie niet eendvoudig, uiteindelijk was de insteek – desastreus versus indrukwekkend – tegenstrijdig. Toch vonden we een aantal raakvlakken. Zo was quasi iedereen het er over eens dat de fysisch beschreven ruimte, de in een woeste en onherbergzame uithoek van het graafschap Yorkshire gesitueerde landgoederen Thrushcross Grange en Wuthering Heights, een voorname en imponerende rol spelen in dit verhaal. Er is een mooi samenspel tussen de getormenteerde personages en de natuur die hen omringt. De ongepolijste woestheid van het hoofdpersonage Heathcliff lijkt als het ware hand in hand te gaan met het landgoed ‘Woeste Hoogten’ van waaruit hij zijn snode plannen ten uitvoer brengt.

“De Woeste Hoogten is de naam van het woonhuis van de heer Heathcliff: ‘woest’ vanwege het atmosferische geraas waaraan het door zijn ligging bij storm en regen is blootgesteld … je kunt de kracht van de noordenwind, die over de heuvelrand waait, afmeten aan de diepe kromming van een paar dwergachtige sparretjes achter het huis; en aan een rij haveloze doornstruiken die hun takken allemaal één kant op houden, alsof ze de zon om een aalmoes smeken.” (p.6)

Evenzeer was er overeenstemming over de slechtheid van Heathcliff, die gestuwd door een oeverloze portie haat zijn verwanten het leven zuur maakt. Zijn wraak naar aanleiding van een afgewezen liefde is niet zoet maar bitter, en hij stort er eenieder door in het verderf, inclusief zichzelf.
Terwijl sommigen onder ons op zoek gingen naar begrip voor en inzicht in diens tragedie, gingen anderen vruchteloos op zoek naar het waarom van de hulpeloosheid van zijn slachtoffers. Hier en daar vergde het inspanningen om in het verhaal te komen – sommigen vonden de psychologie van de personages totaal ongeloofwaardig, anderen vonden het meeslepend en fascinerend. Maar het noodlot slaat uiteraard gemakkelijker toe bij onevenwichtige figuren. Door de sterke profilering van de personages was identificatie alleszins niet steeds gemakkelijk.
Verder was het opmerkelijk hoe de belangrijkste verteller uit het boek, de huishoudster die Catherine en Heathcliff samen had zien opgroeien, wel heel toevallig steeds op de juiste plaats op het juiste moment aanwezig was. En de andere verteller, de huurder van Thrushcross Grange, werd dramatisch nauwelijks uitgespeeld.
En wie anglofiel is, Ludo en in iets mindere mate Reinoud, werd erg gecharmeerd door de door en door Engelse setting en sfeer.

Na de zeer geanimeerde discussie was het spannend uitkijken naar het uiteindelijke verdict. Is het te verbazen dat de punten sterk uiteen lopen? Dit zijn de scores: Reinoud gaf een 7, Ciska een 8, Ina een 7,5, Geert een 4, Ludo een 9, Cécile een 5 en Chris gaf 3 punten. Zo kwamen we uit op een totaalscore van 6,2.

Voor verslag: Chris

woensdag 13 januari 2010

Interview met Geert, voorzitter en oprichter van onze leesgroep


Geert, wat dreef je om een leesgroep op te richten ?

Geert: Zelf ben ik ooit nog lid van een leesclub geweest (onder de vleugels van de Volkshogeschool). Aangezien ik al jarenlang veel boeken las, wou ik dat delen met andere mensen. Je moest voorgedragen worden door een ander lid om te kunnen toetreden en ik heb lang op de ‘wachtlijst’ gestaan. Toen het eindelijk zover was, is deze leesclub na een klein jaar ter ziele gegaan. (Er is geen oorzakelijk verband!) Dit was een grote ontgoocheling voor mij want ik ontdekte ook veel meer in boeken die ik zelf gelezen had door er met andere mensen over te praten.

Langzaamaan begon het in mijn hoofd te rijpen om zelf een leesclub op te richten, maar ik twijfelde nog sterk over het hoe, wie erbij te betrekken, welke werkwijze te hanteren enz … Ik heb er twee jaar lang op gebroed en ondertussen meerdere mensen aangesproken uit mijn wijde omgeving: kennissen, vrienden, buren, collega’s, familieleden, enz … om te horen wat ze ervan vonden en of ze eventueel geïnteresseerd waren. En uiteindelijk hebben we een eerste datum afgesproken met een aantal mensen, een uitnodiging verzonden en is de zaak aan het rollen gegaan ….


Hoe gebeurde de samenstelling van de groep ?

Geert: In feite gebeurde de samenstelling nogal lukraak en was dat afhankelijk van de beschikbaarheid en de bereidheid van de mensen die ik aangesproken had. Ik vond het zelf belangrijk dat er een sociale mix was van mensen met een verschillende achtergrond en dat er een goed evenwicht was tussen mannen en vrouwen. Uiteraard moest een potentiële deelnemer interesse tonen in lezen en literatuur zonder evenwel specialist te zijn. Vooral de liefde voor het boek was een doorslaggevende factor.

Anderzijds moest je toch een bepaalde discipline aan de dag willen leggen om boeken en romans (fictie) te lezen die je niet direct zelf zou kiezen en moest je het engagement aan de dag leggen om toch voor langere tijd vol te houden en niet na een paar sessies ermee te stoppen. Ik verwachtte ook een openheid naar de andere leesgroepleden toe.

De motivatie om toe te reden was voor iedereen dan ook zeer verschillend: sommigen lazen al veel romans en wilden dat delen, anderen hadden behoefte om meer fictie te lezen naast de obligate beroepslectuur en kranten en tijdschriften.

Ook het aantal mocht niet te hoog liggen: 7 tot 8 personen leek ons ideaal met 10 als een absoluut maximum want het moest nog beheersbaar blijven en vooral vond ik dat iedereen voldoende aan bod moest kunnen komen.

Het was eigenlijk wel een bepaald risico omdat bij de startgroep de deelnemers elkaar nauwelijks kenden, enkel ikzelf kende iedereen. Het was dus niet te voorspellen of dat wel zou klikken tussen die verschillende persoonlijkheden. Maar wonderwel is dat heel snel in zijn plooien gevallen en nu vormen we zelfs een hechte groep.

Gelukkig zijn er niet veel wisselingen gebeurd, enkel in de beginperiode hebben er twee mensen afgehaakt die vlot terug vervangen werden door andere ‘gegadigden’. En zo zijn we op onze groep aanbeland die nu toch al drie jaar actief is. We hebben trouwens al heel snel de naam veranderd van leesclub naar leesgroep omdat we niet wilden overkomen als een select afgesloten clubje.

Welke formule of werkwijze hanteert de leesgroep ?

Geert: Ongeveer om de zes weken komen we samen op een avond in beurtrol bij één van de leesgroepleden. Zo leer je op die manier iedereen in zijn eigen biotoop beter kennen. Telkens stelt iemand anders een boek voor aan de anderen. Het kan ook een aantal boeken zijn waaruit de anderen kunnen kiezen, dit ligt aan de initiatiefnemer. Daarna probeert elk het afgesproken boek te bemachtigen via de bibliotheek, de boekhandel of via familie of vrienden.

De boekvoorsteller ontvangt daarna de andere leesgroepleden en staat in voor de organisatie van de avond. Daarbij is alles mogelijk om van gedachten te wisselen: een klassieke bespreking, een quiz, een filmfragment, elkaar bevragen, een dineetje enz … Het hangt af van de creativiteit van de voorsteller. Dranken en hapjes worden in de mate van het mogelijke aangepast aan het onderwerp van het besproken boek. Het is immers ook een gezellig samenzijn.

Op het einde van elke sessie quoteren we ook de boeken. Niet dat een cijfertje zo belangrijk is, maar het zet na een aantal keren de zaken toch in een bepaald perspectief. Zo kan de appreciatie van de gelezen en besproken boeken vergeleken worden. Opvallend is wel dat die dikwijls uiteenloopt tussen mannen en vrouwen …
Het hoeft trouwens niet bij boekbesprekingen te blijven want we zijn al enkele keren samengekomen in andere omstandigheden. Zo hebben we een uitstap gemaakt naar Doel n.a.v. ons eerste boek (De bres van Chris Destoop) en hebben we samen eens een tentoonstelling bezocht in een Brugs museum omdat iemand van de leesgroep daar kon gidsen.

Welke boeken komen dan aan de orde ?

Geert: Eigenlijk is alles mogelijk zolang het maar Nederlandstalig en fictie is, dus geen biografieën, essays, traktaten, journalistieke of wetenschappelijke boeken en dergelijke. Een belangrijk uitgangspunt is immers dat het ontspannend moet blijven en dat de boeken vlot beschikbaar moeten zijn voor iedereen. De ouderdom van de boeken speelt geen rol maar in de praktijk blijkt toch dat het meestal om recentere boeken gaat van de laatste 10 tot 20 jaar. Soms komen boeken aan bod die in de actualiteit staan of in een boekentoptien prijken maar dat is allerminst altijd het geval. Het gebeurt anderzijds ook dat er klassiekers gekozen worden waarvan iedereen denkt: dat zou ik toch ooit eens moeten gelezen hebben.

Alhoewel de boekenkeuze zo spontaan mogelijk verloopt, is het toch een streven om voldoende Vlaamse en Nederlandse auteurs een kans te geven naast het grotere aanbod van buitenlandse auteurs en ook om aandacht te hebben voor vrouwelijke auteurs .

Bij het onderwerp of thema van de voorgestelde boeken zijn geen grenzen, alles kan aan bod komen zoals historische romans, psychologische boeken, thrillers, sprookjes of fantasy, reisverhalen. De keuze van de boeken is tot nu toe zeer uiteenlopend geweest en dat is ook goed. Zo leren we met een uiteenlopend spectrum van de literatuur kennismaken. Het valt trouwens op dat we al een groot stuk van de wereld 'rondgereisd' hebben met onze boeken.

We maken ook geen onderscheid in hoge en lage cultuur: het hoeven niet noodzakelijk hoogstaande boeken te zijn, of boeken die tot de beste uitgeroepen worden. Er kan gerust wat populairder werk aan bod komen zoals een succesthriller, zolang er maar voldoende variatie is. Het moeten vooral boeken zijn die ons op één of andere manier raken.


Reinoud