'Vreemd land' van Jhumpa Lahiri

Maandag 22 maart, en we zijn te gast bij Chris in zijn voor ons nog nieuwe en gezellige thuis in de Vispaanstraat. Op tafel wacht ons Indische overvloed. Op het leesmenu staan dan ook kortverhalen van een schrijfster met voor ons exotische (Bengalese) roots: Jhumpa Lahiri, alom geprezen en met ‘Een tijdelijk ongemak’ zelfs winnares van een Pulitzerprijs.

Wij hebben net ‘Vreemd land’ gelezen. Het boek telt acht verhalen, waarvan de laatste drie samen één geheel vormen. Voor mij persoonlijk echter heeft het hele boek hoe dan ook één rode draad: de grote leemte, het grote gemis waar vele van de personages aan ten prooi vallen. Dit heeft haast elke keer te maken met het land dat zijzelf of hun voorouders achter hebben gelaten, maar evenzeer met het voor iedereen herkenbare verlies van mensen uit hun directe omgeving.

Al snel wordt duidelijk dat de meningen over de verhalenbundel (voor deze leesgroep een ‘nieuw’ genre) enigzins verdeeld zijn. Haast iedereen prijst de schoonheid van Lahiri’s taal. Mooi, maar voor sommigen houdt het daarmee een beetje op. Het beschrijven van dagelijkse bezigheden in een traag ritme wordt soms als saai en zelfs een beetje banaal ervaren. Bovendien werkt deze traagheid enkele lezers echt op de zenuwen.
Anderen herkennen dan (zie hoger) weer veel in de verhalen. Enerzijds precies in de beschrijving van de dagelijkse dingen (koken en eten voorop) die hoewel hier exotisch gepresenteerd toch universeel zijn. Anderzijds in de ‘grote emoties’ die ruim aan bod komen in het boek, en door Lahiri (naar mijn mening) bijzonder subtiel worden aangepakt. Ze weet de vinger soms precies op de wonde te leggen, en benoemt dingen waarvan je je nauwelijks bewust leek.
Een vraag die al eerder in de leesgroep aan bod kwam, borrelde ook nu weer op: in welke mate ‘leren’ we uit dit ‘exotische’ boek iets over een andere cultuur? Is dit vanzelfsprekend, of net niet? Hoe gaan zowel auteurs als lezers hiermee om? Wat verwachten beide partijen? Opvallend was toch wel dat de liefhebbers van ‘Vreemd land’ niet zozeer het ‘vreemde’ beviel maar wel de beschrijving van dat wat we gemeen hebben. Een schrijfster is tenslotte veel meer dan een ‘boegbeeld’ van haar cultuur (alweer mijn mening).

De punten tenslotte: ‘Vreemde land’ scoorde niet slecht met een gemiddelde van 7,7. Dit is de optelsom van volgende scores: Chris 8,5, Ciska 6, Geert 6,5, Ludo 8, Cécile 8,5, Reinoud 7,5, Ina 9.

Tijdens deze sessie startten we met iets nieuws: beurtelings brengen we een tekst naar voren die ons raakt. Ik mocht de spits afbijten met een klein verhaal van Toon Tellegen uit het boekje ‘Twee oude vrouwtjes’.
Het volgende boek van opnieuw een vrouwelijke auteur brengt ons via Groot-Brittanië naar Oekraïne.

Ina