zondag 14 mei 2017

'Amerikanah' van Chimanda Ngozi Adichie


“Als ze vroegen wat ze deed, antwoordde ze vaag: ‘Ik schrijf een lifestyleblog’, omdat ze zich ongemakkelijk zouden voelen als ze zei: ‘Ik schrijf een anonieme blog onder de titel “Rassenweetjes of Diverse observaties over Amerikaanse zwarten (degenen die vroeger bekendstonden als negers) door een niet-Amerikaanse zwarte.”.’ En toch had ze dat een paar keer gezegd. Eén keer tegen een blanke man met dreadlocks die naast haar in de trein zat … ‘Ras is tegenwoordig volledig opgeklopt, zwarte mensen moeten zichzelf niet zo serieus nemen; het gaat tegenwoordig allemaal om klasse, de haves en de havesnots,’ zei hij bedaard en ze gebruikte dit als openingszin voor een post getiteld ‘Niet alle blanke Amerikaanse mannen met dreadlocks begrijpen het.’


In Amerikanah, een roman uit 2013,  volgen we hoe het een jong koppel vergaat nadat ze omwille van een militaire dictatuur Nigeria moeten verlaten. De vrouw trekt naar Amerika waar ze zich min of meer een plaats verwerft, de man naar Londen waar hij terecht komt in de illegaliteit. Het boek verhaalt zijdelings de romance, maar focust vooral op onderwerpen als racisme en discriminatie. Bij uitbreiding maakt het een dissectie van de Amerikaanse en Britse samenleving én de globalisering. Vrij fascinerend en voor ons, achteloze Europeanen, misschien wat ongekend is het onderscheid dat wordt geschetst tussen Amerikaanse en geïmmigreerde zwarten in de Verenigde Staten. Dit intrigerend boek was een keuze van Ciska bij wie we te gast waren op 24 mei 2017. 
Uren vlechtwerk...
Amerikanah viel bij ieder van ons in de smaak. Qua thematiek is er voor elk wat wils en de roman is bijzonder vlot geschreven, een corvee om te lezen is het bezwaarlijk te noemen. Ook al telden we enkele enthousiastelingen onder ons  - Ciska en Reinoud -, enkele kritische noten werden algemeen onderschreven. Zo is het boek te lang en bij momenten breedsprakerig. Tja,  Amerikanah raakt heel veel thema’s aan. Tegelijk is het boek soms heel expliciet, wat Ciska deed uitroepen: “Onderschat je lezer niet".  En wat de roman zo boeiend maakt, het gegeven dat racisme en uitsluiting heel subtiel kan zijn, wordt toch wat uitgemolken. Reinoud: “Het ene na het andere, ik had er echt genoeg van, ze versmoort een vis.” Meeleven deden we met Ludo, die het boek in een ruk had (moeten) uitlezen (500 pagina’s in 15 uur) terwijl het thema van die relatie hem niet erg had aangesproken. Christine was dan weer gecharmeerd door de romance, maar minder door de soms belerende toon. Geert noch Ina slaagden erin het boek uit te lezen, maar waren tevreden tot dusver. Jo las het erg graag, maar vond het niettemin te lang, soms voorspelbaar.

Lagos, Nigeria's hoofdstad
En wat niet kon uitblijven, gebeurde: er ontspon zich een discussie over racisme: ‘Vanaf wanneer ben je racistisch, bevooroordeeld en waren de personages in het boek niet hypersensitief voor potentieel racisme?’ Kortom, we beleefden alweer een boeiende avond bij gastvrouw Ciska (o ja, over de vraag of dit een ‘vrouwenboek’ is, kwamen we tot de slotsom: ‘neen’). We gaven een gemiddelde score van 7,3. Individueel: 8 (Reinoud en Ciska), 7,5 (Jo), 7 ( Ludo, Geert en Christine) en 6,5 (Chris).