'Het verslag van Brodeck' van Philippe Claudel

7 juli, in de mooie tuin van Reinoud, lekkere hapjes en drankjes, en een 'boekbespreking' voor de boeg. Wat kan er mooier zijn? Dit doet het gemis van Sesiel nog sterker aanvoelen; even zeer is er het gevoel dat ze nog steeds onder ons is, voor altijd.

Geert mocht de spits afbijten met een keuzefragment, een stukje uit 'Bartje' van Anne De Vries. Het oude, stoffige boekje dateert uit zijn collegejaren, pure nostalgie.

Philippe Claudels 'Het verslag van Brodeck' vormde de hoofdmoot. De eerste reacties gingen overwegend dezelfde richting uit. Reinoud had het boek gekozen en karakteriseerde het als een parabel over wreedheid, schuld en onschuld. Het trof hem dat de historische context niet wordt geëxpliciteerd, maar toch voor iedereen duidelijk is. Chris deelde dit enthousiasme over 'een eenvoudig, meeslepend en rauw verhaal'. Ook Ina wist dit boek te smaken, en schoof 'de menselijke wreedheid' naar voor als hoofthema van het boek, eerder dan het meer specifieke thema xenofobie. Ciska had het boek al eerder gelezen. Het doorstond moeiteloos haar tweede lectuur. Het sfeervol-poëtische confronteerde met de menselijke wreedheid. Geert en Ludo waren iets meer terughoudend. Ludo had te hoge verwachtingen gekoesterd. Vooral de stijl van Claudel stond hem tegen: te gekunsteld, te gepolijst, te weinig authentiek, overmatig gebruik van de opsomming en andere klassieke stijflfiguren. Ook Geert plaatste kanttekeningen en schatte Claudels wondermooie 'Grijze zielen' hoger in. Bovendien bleef hij na lectuur met veel open vragen zitten. Veel van deze vragen kwamen in de verdere bespreking aan bod.

Reinouds creativiteit om dit boek te doorgronden, kende opnieuw geen grenzen. In een associatiespel zochten we gelijkenissen tussen foto's uit tijdschriften en personnages uit het boek. Het leverde verrassende keuzes en interessante discussiestof op. Vervolgens kregen we 'citaten' op ons bord en probeerden we te achterhalen van wie deze uitspraken waren. Wat vanzelfsprekend leek, bleek dit plots niet meer te zijn, en dat pleit voor de gelaagdheid van Claudels verhaal.

En voor we het wisten, waren we al aan de punten toe: Ciska 8, Reinoud 8, Ina 8, Chris 9,5 (!), Ludo 7,5 en Geert 7, wat een gemiddelde van 8 oplevert, niet mis. En na al die 'menselijke wreedheid' babbelden we nog wat na over minder beladen onderwerpen zoals daar zijn: voetbal, wielrennen, drankjes, en uiteraard reizen en vakantie. Op naar de volgende bijeenkomst. We reizen in de geest van Elzas-Lotharingen ('Brodeck') naar Japan ('Norwegian Wood').

Geert

'Een korte geschiedenis van de tractor in de Oekraïne' van Marina Lewycka

Niet alleen de titel maar ook de premisse wekt de nieuwsgierigheid: twee

zussen proberen hun stokoude vader te overtuigen om, een paar jaar na de dood van hun moeder, te scheiden van een jonge vamp uit de Oekraïne waarmee hij via een advertentie getrouwd geraakt is. Het is het intrigerend uitgangspunt voor een verrassende geschiedenis van een Oekraïns gezin dat naar Engeland geëmigreerd is na de WO II.

De leesgroep, te gast bij Ina deze keer, vond het een vlot geschreven, goed opgebouwd verhaal. Iedereen kon de grote hilariteit waarderen waarmee de auteur alles beschrijft ondanks de bij momenten geladen inhoud. (Korte discussie of humor zo uitzonderlijk is bij vrouwelijke auteurs ?) Het gezin en de vooral de ouders hebben heel wat meegemaakt in het communistische Rusland en de WO II. Dat liet zijn sporen na in de relatie tussen de 2 zussen, ogenschijnlijk karakterieel elkaars tegenpolen maar die desondanks in de loop van de roman geleidelijk aan naar elkaar toegroeien.

Niettemin waren er enkele kritische klanken te noteren zoals het gebrek aan diepgang bij dit stukje familiedrama, het weinig beklijvend karakter, de karikaturale vaderfiguur en jonge eega.
Toch bleek de waardering voor het hilarisch gehalte - zonder afbreuk aan de geladen familiegeschiedenis - de bovenhand te halen. En dat gaf als gemiddelde eindscore een niet onaardige 7,2/10.

En wat heeft die tractor er nu mee te zien ? In een fijne kruismontage schreef de grijsaard, die vroeger ingenieur in Russische overheidsdienst was, een tractaat over het belang de tractor voor de Oekraïnse landbouw en welke rol hij daarin gespeeld heeft. Een stukje onbekende Russische geschiedenis erbovenop.

Geert bracht voor de start van de sessie ook nog even Sesiel in herinnering en vroeg een minuut stilte voor haar. Ludo las een prachtige ingetogen en persoonlijke tekst voor als eerbetoon aan ons onverwacht overleden leesgroeplid. Ze laat een grote leegte na in ons midden.

We zetten tenslotte de intentie verder om een kort tekstje naar voor te brengen die ons getroffen heeft. Ikzelf had de eer om een sonnet van Shakespeare in het oud-engels voor te lezen, gevolgd door een Nederlandse vertaling.

Reinoud