maandag 24 augustus 2009

iets over leeshoudingen op vakantie

De vakantie is voor velen onder ons de topperiode om zich op het lezen te storten. Heel dikwijls gaat dat gepaard met reizen, al dan niet in het buitenland maar dan toch niet in de gewone thuisomgeving. Dit betekent dat het lezen zich voltrekt in minder klassieke omstandigheden en soms in ongebruikelijke houdingen tot ongemak van de lezer.

Als het weer het maar een beetje toelaat, probeer je al zoveel mogelijk buiten te lezen. Laat ons beginnen met een vrij klassieke leeshouding in de ligzetel. Je ligt wat languit en probeert al lezend van de zon te genieten. Alleen is je hoofd niet goed ondersteund en moet je regelmatig van houding veranderen of je nek eens losschudden. We spreken dan nog niet over een hangmat dat plotse instabiliteit kan veroorzaken door een verkeerde beweging. En als je kiest om in de volle zon te lezen, moet je om de haverklap je boek wat hoger houden of van stand veranderen. Dus de schaduw biedt de beste leesgaranties.

Niet ongewoon op vakantie is het lezen op het strand, aan zee of langs een meer of een rivier. En dit meestal zonder het ondersteunende leesmeubilair. Lezers die zich slechts af en toe bezondigen aan dergelijk complexloos zomergenot, zijn meestal niet uitgerust met een set aan strandmeubilair zodat die hun toevlucht moeten nemen tot het ordinair gaan liggen op een strandhanddoek om een boek te lezen. En dan begint de kleine marteling die de motivatie om standvastig te lezen doet smelten als sneeuw voor de ....zon. Op de rug is het niet lang uit te houden, want je kan je boek nauwelijks enkele minuten aan een stuk omhooghouden. Bovendien is lezen tegen de zon in zeer vermoeiend. Op de buik dan maar, wat na een kwartier krampen in de armen en nek oplevert. Zodat je allerlei houdingen uitprobeert, van opgetrokken armen tot handen onder de kin.

Terug in de vakantiewoning bieden zich meer mogelijkheden aan om rustig verder te lezen hoewel .... Vakantiestoelen zijn meestal niet gemaakt om lang stil te zitten en zetels zijn meestal een schaarste. Je vakantiegenoten of gezinsleden verwijten je een asociaal gedrag als je 's avonds enkele uren zou willen doorlezen en sporen je aan om mee in het uitgaansleven te duiken, een superleuk gezelschapsspel te spelen of gewoon een rustige avondwandeling te maken.

Tot je uiteindelijk in bed belandt en afgezonderd van alle vakantiegenoten eens rustig kan isoleren met een boek in een comfortabele slaapstede. Ware het niet dat de meeste bedden niet echt uitgerust zijn om rechtopzittend te lezen. Ook hier ontbreekt dikwijls goede rugonder-steuning zodat je vrij snel andere houdingen zoekt en van de ene zijde naar de andere draait om een gevoelloze arm terug tot leven te krijgen. Dit gebeurt natuurlijk niet alleen op de vakantieplek want ook thuis bezondig je je doorhet bed als leesplek te misbruiken.

Uiteindelijk gaat niets boven een stevige stoel of zetel in de woonkamer of in de tuin om zich te verliezen in een heerlijk boek.

Reinoud

vrijdag 21 augustus 2009

Grote onderscheiding voor Kapuscinski's Ebbenhout


Het was een aangenaam weerzien na lange vakantiemaanden, gisterenavond bij Reinoud. Cécile moest onverrichterzake afhaken, doodjammer. Op tafel lag Ebbenhout (1998, Nederlandse vertaling :2000; achtste druk: 2008) van de Poolse journalist en historicus Ryszard Kapuscinski (1932-2007). Een non-fictie boek, maar ook niet helemaal want Kapuscinksi is een rasverteller. Dit schiep bijzondere verwachtingen, temeer daar het van het eerste boek (Chris De Stoop, De bres) geleden was dat we ons nog aan non-fictie hadden gewaagd. Reinoud toonde zich weer een uitmuntend gastheer, en had de uren voordien Afrikaanse hapjes op tafel getoverd.

Ebbenhout gaat inderdaad over Afrika, en bundelt een reeks reisverhalen en reportages, tussen ca. 1958 en ca. 1994. Kapuscinski neemt ons 300 blz. lang mee, van westelijk Afrika doorheen de Sahel naar het gebied rond de grote meren, tenslotte ook naar het onooglijke Zanzibar. In presidentiële suites is hij een graag geziene gast maar het gezelschap van gewone dorpelingen, ergens onder een eenzame boom middenin de woestijn, draagt ontegenzeggelijk zijn voorkeur weg.

Bijna iedereen was bijzonder enthousiast over het boek en de superlatieven buitelden over tafel: zéér graag gelezen, fantastisch, fascinerend, grandioos, indrukwekkend. Wat moet er dan nog meer gezegd? Het boek oogt wat als een puzzel (losse hoofdstukjes) maar al vlug komen de grote lijnen bovendrijven, en leren we de ziel van Afrika en de Afrikaan kennen. Kapuscinski is ook antropoloog die de Afrikaan in zijn anders zijn tegemoet treedt. Hij heeft het over het belang van de groep, familie en clan, de tijdsbeleving, het gelegitimeerde 'niets doen', water en schaduw als hoogste goed, de soms buitenmenselijke wreedheid, de dwingende en diepgewortelde erfenis van eeuwen slavenhandel, de nefaste nalatenschap van Westers kolonialisme, ... Bovendien zijn er de wondermooie kleine verhalen, over het potlood, de Somalische woestijnkaravanen, olifantenbegraafplaatsen enz. Kortom, dit is hét boek voor wie Afrika meer dan oppervlakkig wil leren kennen. Een leeservaring die ons nog lang zal bijblijven en misschien ook wel een aantal nieuwe Afrikafans heeft opgeleverd ...

Het bleef dan nog uitkijken naar de punten, want het hing in de lucht dat hier een nieuw record in de maak was. En zo geschiedde: Ina 9,5, Chris en Ludo 9, Reinoud en Ciska 8,5, Geert 6, of een gemiddelde van 84, 2, in verre de hoogste score en voor de eerste maal een grote ondescheiding.

De keuze van Cécile voor het volgende boek is Iain Pears, Het goud van de waarheid. Geert en Ludo hadden het al gelezen. Na een korte discussie was er consensus dat dit geen bezwaar was en we gaan voor deze wondermooie en verrassende dikke historische roman. Een waardig jubileumboek want dit is het twintigste boek dat dit prille leesgezelschap achter de kiezen steekt.