Heathcliffs woeste hoogten

Eind januari waren we te gast bij Ciska en we bogen er ons over Woeste Hoogten, de 19de-eeuwse klassieker van Emily Brontë. Het was haar debuutroman en zou haar enige werk blijven want een jaar later, in 1848, overleed ze op 30-jarige leeftijd.

Er werden binnen onze leesgroep al meerdere discussies gevoerd, natuurlijk steeds binnen de perken van het welvoeglijke, maar niet eerder waren de meningen zo verdeeld. Om het eufemistisch uit te drukken. Ludo voelde zich bij vlagen ondergedompeld in een waar shakespeareaans drama, Reinoud bejubelde de moderne verhaalstructuur en waardeerde erg de gothic sfeer, Geert kon het verhaal slechts volgen dankzij de verfilming, Ciska had ondanks de vele zeemzoeterige en ongeloofwaardige wendingen Woeste hoogten heel graag herlezen omwille van de intrigerende sfeer, Ina verzekerde ons dat het haten van het hoofdpersonage een goed teken is, Cécile schetste de krakkemikkige verhaalopbouw en de tenenkrullende pathetiek (om over oubolligheid nog maar te zwijgen), en Chris vond dat deze roman niet aan de hielen komt van een aantal indrukwekkende 19de-eeuwse romans die hij eerder las. Kortom, wat te zeggen over ‘Wuthering Heights’ – herinner je de song van Kate Bush – de debuutroman (Chris: ‘Gelukkig bleef het bij die ene’) van Emily Brontë?





Opmerkelijk hoe de beoordelingen ditmaal niet hand in hand liepen volgens de breuklijn man/vrouw. Nochtans omschreef Ciska het als een echt vrouwenboek vol ouderwetse passie en emotionele hoogtes en laagtes … sommige vrouwen zullen dit graag horen. Vanzelfsprekend verliep de discussie niet eendvoudig, uiteindelijk was de insteek – desastreus versus indrukwekkend – tegenstrijdig. Toch vonden we een aantal raakvlakken. Zo was quasi iedereen het er over eens dat de fysisch beschreven ruimte, de in een woeste en onherbergzame uithoek van het graafschap Yorkshire gesitueerde landgoederen Thrushcross Grange en Wuthering Heights, een voorname en imponerende rol spelen in dit verhaal. Er is een mooi samenspel tussen de getormenteerde personages en de natuur die hen omringt. De ongepolijste woestheid van het hoofdpersonage Heathcliff lijkt als het ware hand in hand te gaan met het landgoed ‘Woeste Hoogten’ van waaruit hij zijn snode plannen ten uitvoer brengt.

“De Woeste Hoogten is de naam van het woonhuis van de heer Heathcliff: ‘woest’ vanwege het atmosferische geraas waaraan het door zijn ligging bij storm en regen is blootgesteld … je kunt de kracht van de noordenwind, die over de heuvelrand waait, afmeten aan de diepe kromming van een paar dwergachtige sparretjes achter het huis; en aan een rij haveloze doornstruiken die hun takken allemaal één kant op houden, alsof ze de zon om een aalmoes smeken.” (p.6)

Evenzeer was er overeenstemming over de slechtheid van Heathcliff, die gestuwd door een oeverloze portie haat zijn verwanten het leven zuur maakt. Zijn wraak naar aanleiding van een afgewezen liefde is niet zoet maar bitter, en hij stort er eenieder door in het verderf, inclusief zichzelf.
Terwijl sommigen onder ons op zoek gingen naar begrip voor en inzicht in diens tragedie, gingen anderen vruchteloos op zoek naar het waarom van de hulpeloosheid van zijn slachtoffers. Hier en daar vergde het inspanningen om in het verhaal te komen – sommigen vonden de psychologie van de personages totaal ongeloofwaardig, anderen vonden het meeslepend en fascinerend. Maar het noodlot slaat uiteraard gemakkelijker toe bij onevenwichtige figuren. Door de sterke profilering van de personages was identificatie alleszins niet steeds gemakkelijk.
Verder was het opmerkelijk hoe de belangrijkste verteller uit het boek, de huishoudster die Catherine en Heathcliff samen had zien opgroeien, wel heel toevallig steeds op de juiste plaats op het juiste moment aanwezig was. En de andere verteller, de huurder van Thrushcross Grange, werd dramatisch nauwelijks uitgespeeld.
En wie anglofiel is, Ludo en in iets mindere mate Reinoud, werd erg gecharmeerd door de door en door Engelse setting en sfeer.

Na de zeer geanimeerde discussie was het spannend uitkijken naar het uiteindelijke verdict. Is het te verbazen dat de punten sterk uiteen lopen? Dit zijn de scores: Reinoud gaf een 7, Ciska een 8, Ina een 7,5, Geert een 4, Ludo een 9, Cécile een 5 en Chris gaf 3 punten. Zo kwamen we uit op een totaalscore van 6,2.

Voor verslag: Chris