De avond is ongemak van Marieke Lucas Rijneveld

Na maandenlang wachten, was de hemel weer wat opgehelderd en was de tijd rijp om de leesgroep samen te brengen. En toch: den avond zelve werden de coronamaatregelen opnieuw verstrengd door de regering nadat de vierde golf het land overspoelt. We laten ons niet van ons stuk brengen. Het was verzamelen geblazen bij Christine (of beter gezegd bij Danny, haar partner) waar we gastvrij ontvangen werden. 

Na een opwarmertje van Reinoud over de Poolse schrijfster Alexandra Lun (die 7 talen beheerst en nu in België woont), verklaart Christine haar keuze voor dit boek. Het is ingegeven voor de enigmatische foto van de androgyne schrijfster (schrijver?) en de dubbele voornaam. Ze won ook de Booker prize op jonge leeftijd en haar debuut werd bedolven onder lovende kritieken. Redenen genoeg dus ...

   

Geert bijt de spits af en zet meteen de toon: zijn  hoge verwachtingen werden ruim ingelost (zijn we niet gewoon van hem): poëtisch taalgebruik, mooie metaforen, sterk verhaal, geloofwaardige personages. Het was zo universeel geschreven dat hij de indruk had dat het boek zich lang geleden afspeelde binnen een soort van sekte. Hij verwoordde ook nog de mening van verontschuldigde Ciska die zich hierbij aansloot.

Daarna volgt een stroom aan reacties die in dezelfde lijn liggen maar pas op het einde bij de puntentoekenning betrapten we er onszelf op dat we gelijkaardige meningen hadden wat zelden voorkomt. Meestal zijn er 2 of 3 'kampen', deze keer was iedereen het roerend eens dat we hier met een sterk literair werk te maken hebben, de ene al wat meer dan de andere. Jo was het minst enthousiast maar was toch matig positief. Enkele citaten: 

Ina: Enerzijds sfeervolle schets met toch wel bijzondere gezinsrelaties dat heviger wordt tot op het ongemakkelijke af. Bewonderenswaardig talent die de geest van Jan Wolkers' Terug naar Oestgeest' ademt.

Chris: Verbluffend hoe een kinderwereld raak geschetst wordt hoewel hoe steeds meer versmachtend wordt zodat ik blij was dat het boek ten einde was.

Reinoud: Hoewel een jaar geleden gelezen, had ik geen behoefte op het opnieuw te lezen want het boek is zeer goed blijven hangen, het kroop onder je vel. 

Ludo: Zeer goed opgebouwd en literair zeer sterk en toch met een grote naturel geschreven. Alle details van het boerenleven zijn zeer raak beschreven inclusief de calvinistische context.

Jo: Rijneveld schetst een disfunctioneel gezin op het platteland in een onbehaaglijke spanning dat het ondraaglijk wordt zodat het met een pervers genoegen lijkt geschreven.

Christine: Verwonderlijk hoe uit een kindermond het bedrukte calvinistische boerenleven zo geloofwaardig tot leven komt. Het zwaar afwijkende gedrag van de kinderen in het gezin zijn op het pathologische af zodat het een intense leeservaring geworden is. 

En ja, de recente aflevering 'Elvis blijft altijd bestaan' waar de auteur een memorabel interview gaf, deed de superlatieven alleen maar toenemen: "Ze ademt literatuur met de gave van het woord en blijft toch nederig. Een enorme persoonlijkheid, sereen, eerlijk en authentiek en toch lief en warm tegelijk." Enfin, wat moest leiden tot een hoge gemiddelde score van 77,5 punten. 

Reinoud Van Acker