Het goud van de waarheid?

Op woensdag 14 oktober, te gast bij Cécile, sneden we ons twintigste boek aan. Op de ontleedtafel lag Iain Pears, Het goud van de waarheid (Anthos/Mantheau, 1997; vertaling van : An Instance of the Fingerpost, 1997). Iedereen had het boek uit en dat verdient een pluim. Druk bezette en werkende mensen die in enkele weken een turf van 720 bladzijden achter de kiezen stoppen, is niet vanzelfsprekend. En zo te horen hield niemand er een indigestie aan over.

Wie wel met ernstige maagperikelen worstelde en er uiteindelijk het leven bij inschoot, was Robert Grove (1610-1663), een bezadigde prof aan het New College in Oxford. Vier tijdgenoten vertellen dit moordverhaal uit 1663, vele jaren na de feiten. En allen kleuren hun verhaal anders in en wijzen een andere dader aan. Maar al vlug blijkt dat niet de moord op Grove de inzet van deze getuigenissen is, wel de legitimiteit van de koning als hoofd van de Engelse kerk. De restauratie die in 1660 Karel II (foto) op de Engelse troon bracht, maakte immers een einde aan het unieke republikeinse en puriteinse experiment van Oliver Cromwell .

Spionage, samenzweringen, naamsveranderingen, geheimschrift, fraude: Engeland was in die jaren, en eigenlijk al veel langer, een slangenkuil vol verraad en misleiding, waar niets was zoals het leek. En de ultieme drijfveer bleek telkens opnieuw religie te zijn, religie als sleutel voor macht. De sleutelfiguur is de Italiaanse medicus en wufte dandy Marco da Cola, in het echt de ingetogen katholiek en jezuïet Andrea da Cola, die koning Karel II geestelijk begeleidde in zijn bekering naar het katholicisme. Vele andere draden van dit verhaal komen samen bij de radicaal non-conformiste, medium en profetes Sarah Blundy, bij de meester-intrigant en overlever John Thurloe en bij zovele andere excentrieke figuren die door deze roman wandelen. De waarheid, de werkelijheid achter deze 700 bladzijden, wordt finaal opgediend door de historicus Anthony Wood (1632-1695). Hij beschikt als vierde getuige over het relaas van de drie andere spelers en over het ultieme geheime sleutelstuk

En wat is de nu de waarheid? Eventjes ging de discussie de filosofische toer op. Wat is de werkelijkheid en de waarheid? Is de werkelijkheid kenbaar of is waarheid per definitie subjectief en dus gekleurd. De eerste drie getuigen in dit boek lijken dit laatste aan te tonen. En heeft de historicus Wood het wél bij het rechte eind of is ook zijn verhaal een 'constructie', net als de drie andere. We kwamen er niet uit, en troostten ons met de gedachte dat Pears het wellicht ook niet meer wist.

Veel verder ging onze eensgezindheid niet, waarbij coalities deze maal gender gekleurd waren. De vrouwen voelden minder affiniteit met het 'genre', misten emotie, en wezen Pears met de vinger om zijn pedant uitpakken met zoveel kennis en weetjes. De mannen konden de historische enscenering wel smaken, ook de viervoudige opbouw van het verhaal en de complexiteit van het plot. Bijgevolg zijn de punten: Reinoud 9, Chris 8,5, Ludo 8, Geert 7,5 (die verder verhinderd was), Cécile 6,5, Ina en Siska 6, wat de vrij hoge score van 73,6 opleverde.

Maar zoals steeds landde de discussie zacht, en lieten we ons de wijn en hapjes (gelukkig liet Cécile zich niet inspireren door de kookkunst in de 17de eeuwse Engelse colleges) welgevallen. Het leek of niemand zin had om naar huis te gaan.

Maar goed, uitiendelijk doken we toch de herfstnacht in, met het vooruitzicht van nieuw werk op de plank. De komende weken verplaatsen we ons in het hoofd van Grace Marks, de hoofdfiguur van Margaret Atwoods Alias Grace, een boek opgediept uit dit blogarchief.