donderdag 11 februari 2016

'Muidhond' van Inge Schilperoord

Op vrijdag 18 september lag bij onze bijeenkomst bij Geert  het boek Muidhond van Inge Schilperoord op tafel. Een debuutroman over pedofilie geschreven door een forensisch psycholoog. Een ongewoon en ongemakkelijk boek. Waarover gaat het precies?

Als lezer zitten we de hele roman op de huid van Jonathan. Bij gebrek aan bewijs komt hij na enkele maanden vrij en trekt terug in bij zijn moeder in een klein kustplaatsje. De oude vissersbuurt wordt  weldra afgebroken en dan zullen ze verhuizen naar een nieuwbouwwijk. In het krot naast hen wonen voorlopig een jonge moeder en haar tienjarige dochter. Geen sociale controle en een verwaarloosd kind dat zich stierlijk verveelt. Er is een grote stervende vis, een muidhond, en een oude hond waar het meisje dol op is. Het wordt steeds warmer. Iedereen kijkt Jonathan met de rug aan, behalve de vis, de hond en het meisje. Jonathan wil beter worden, volgt verbeten zijn werkboek maar raakt steeds meer verstrikt in de driften van zijn geaardheid.

Aanvankelijk heerst wat huiver bij enkele leden van ons gezelschap:
- Is de symboliek niet te doorzichtig? Zo'n grote gewonde vis een bokaaltje dat langzaam zijn kookpunt bereikt (dixit Ciska).
- Toch wat al te voorspelbaar: eenzaam meisje zoekt  speelgenoot in een afbraakwijkje (zegt Reinoud)
-Vooral belerend: het werkboek waar Jonathan elke dag mee aan de slag moet krijgt een prominente plaats tussen de verhaalattributen (zegt Ludo).
-Het personage van de pedofiel klopt niet. Het marginale profiel strookt niet met de realiteit: teveel ellende op een hoop (zegt Christine vanuit de eigen praktijk).

Het wordt meteen duidelijk dat de worsteling van Jonathan met zijn geaardheid weinigen rond de tafel onbewogen laat, bovendien hebben ook Chris en Geert in hun werksituatie ervaring met deze problematiek.
Geert stelt het scherp: Wie treft hier schuld? De moeder die op de vlucht is voor de bijzondere jeugdzorg en haar dochter verwaarloost? Heeft Jonathan zich schuldig gemaakt aan strafbare feiten? Is pedofilie een misdrijf? Angst en hysterie bepalen ons beeld; waarom reageren we zo verkrampt?
Ina brengt ons terug tot de literatuur: ze heeft een knappe roman gelezen in een verzorgde, elegante taal. Niemand spreekt haar tegen. Ze wijst op de perfecte spanningsboog  en wordt daarin bijgevallen door Chris. Ook Reinoud geeft toe dat hij het boek in een ruk heeft uitgelezen.
Chris is vol lof over de personages, erg accuraat geschetst en met een grote inleving. Geert noemt de empathie ronduit subliem wat ook Ludo beaamt.
Ina doe er nog een schepje bovenop en vergelijkt "Muidhond" met "De Vlucht" (een veelgeprezen eerdere titel op onze leeslijst): sobere opbouw, schaarse personages, een uitgepuurde, gave stijl en een  dreigende, troebele ondertoon.

Een boeiende discussie en een verdeelde appreciatie die zich laat lezen in de quotering:
Reinoud: 6 / Christine: 6,5 / Ciska : 7 / Ludo: 7 / Geert: 8 / Chris: 8 / Ina: 8 / Jo : 8,5
Samen 59/80 of 7,4 gemiddeld.

Tot slot nog een leestip: ik ben nog aan het bekomen van Een honger van Jamal Quariachi. Was ik al behoorlijk onder de indruk van Muidhond, ik vond het een beklijvende en tragische roman, dan laat Een honger mij even woordeloos achter. Het is een verpletterende roman over hetzelfde thema: pedofilie, angst en de collectieve kramp bij elke afwijking van de norm.

Jo