'De laatste troef' van Anna Proulx

Begin juli werden we hartelijk ontvangen door Ciska. Vakantie doorwasemde de leesgroep en vooraleer we ons wierpen op ‘De laatste troef’, fantaseerden voornamelijk de vrouwen of we ons ooit zouden buigen over ’50 tinten grijs’, stationsromannetjes of andere ‘ontspanningslectuur’. Christine probeerde het nog luchtiger te maken door ons een boek aan te raden met als titel: ‘De man van honderd die uit het raam klom en verdween’. Deze sterke roman van de Zweedse auteur Jonas Jonasson is naar verluid erg humoristisch.

Iets minder te lachen viel er in ‘De Laatste Troef’, een roman van de Amerikaanse schrijfster Annie Proulx, bekend van ondermeer de succesvol verfilmde romans ‘The Shipping News’ (‘Scheepsberichten’) en ‘Brokeback Mountain’ (‘Twee Cowboys’).

Een jonge locatieverkenner voor varkensfokkerijen wordt er in de panhandles (een soort steelpanachtig uitsteeksel van een Amerikaanse staat) van Texas en Oklahoma op uit gestuurd. Omdat de lokale bevolking niet zit te wachten op nog meer varkensboerderijen, geeft hij zich uit voor een assistent van een makelaar die op zoek is naar land voor de bouw van villa’s voor gepensioneerden. De wat naïeve jongeman maakt er kennis met de eeuwig uitgestrekte prairie en vooral met heel wat kleurrijke figuren. Zijn opdracht noopt hem tot eindeloos geduld en geeft hem stof tot nadenken, ook over zijn eigen turbulente verleden.

Ciska, die ons het boek voorstelde en heel graag verhalen leest die zich in Amerika afspelen, had in eerdere boeken van Annie Proulx telkens erg gehouden van de sfeerschepping. Dit was nu niet anders, de schrijfster verliest haar grote verhaal steeds opnieuw in allerlei zijwegen en dit leek Ciska niet te deren.

Ook Ina is een liefhebster van de Amerikaanse cultuur en de sfeer van het boek had haar erg aangesproken. Vooral de erin beschreven eetcultuur trok haar erg aan en zo kon ze ons tegelijk een boek onder de aandacht brengen van Jamie Oliver: ‘Jamie’s America’.

Reinold had tevens erg genoten van een Amerikaanse sfeer die met veel sympathie wordt geschetst, los van ironie en helemaal niet uitlacherig. Eventjes had hij gedacht: “Die is hier gewoon al haar research aan het verwerken.” Geleidelijk aan werd hij meegesleept met het evoluerende hoofdpersonage en de spanningsboog traditie versus vooruitgang.

Geert vond dan weer dat de weliswaar goede sfeerschepping echt wel te ver uitdeinde, dat het eenvoudigweg overdreven was: “Een ganse pagina met een routebeschrijving, wat hebben we daaraan, waar zit het verhaal?” Ina hielp hem zijn uiteindelijk gevoel samen te vatten: gematigd niet-enthousiast.

Christine is dan weer een enthousiaste lezer … zij herbegon driemaal. Desondanks had ze het niet graag gelezen, het interesseerde haar simpelweg niet. Toch een lichtpuntje: hoe het er soms aan toe gaat in de conservatieve midwest vond ze mooi geschetst.

Ludo had het wel graag gelezen, deze eindeloze zedenschets als een kletstante die maar blijft vertellen. Het creëren van een sfeer staat centraal. Het feelgood-einde hoefde voor hem niet en het hoofdpersonage vond hij ook al niets: geen ontwikkeling, je kunt je er je hand niet opleggen.

Chris daarentegen was enigszins gecharmeerd door het in zijn ogen tragikomisch hoofdpersonage (zijn naam alleen al: Bob Dollar). Maar voor de rest volgde hij Christine: hij had zich door het boek moeten sleuren, zijn interesse was zelden gewekt.

Zoals zo vaak verliep onze gedachtewisseling met veel animo. Zo was een belangrijk punt van onenigheid de mate waarin we het boek al of niet als oppervlakkig kunnen omschrijven. En levert het omschrijven van een in onze ogen soms als oppervlakkig gepercipieerde Amerikaanse cultuur daarom automatisch een banaal boek op? Verhindert de wijd uitdijende sfeerschepping de diepgang? Staat de opeenvolging van anekdotes die nergens naar toe lijken te gaan of nergens later worden opgepikt het plezier van het lezen in de weg? Ook het einde van het boek zorgde voor discussie: terwijl Ludo het echt wel te moraliserend vond, zag Chris er een soort ecologische les in die niet stoorde, terwijl Ina ons ecologisch concept zelf ter discussie stelde.

Het was dus weer eens boeiend, de meningen waren weer eens verdeeld, en we genoten van een drankje en hapje en waren misschien onbewust opgetogen dat geen van ons naast een varkensboer woont. De punten: Ciska: 7,5/ Ina: 7,5/ Ludo: 7,5/ Reinold: 7,5/ Christine: 5/ Chris: 5 en Geert: 6. Dat levert een gemiddelde beoordeling op van 6,6/10.

'De ringen van Saturnus' van W.G. (Max) Sebald

Voor ons 41^ste boek alweer spreken we op 20 mei af bij Ludo.

De traditie wil dat er eerst een tekstje wordt voorgelezen. Ciska kiest voor een artikel uit Flow, waarin een aantal gerenommeerde auteurs de liefde voor schrijven met een potlood uiten. Voor wie zich daar volledig in kan vinden: je kan je stompe potloden opsturen naar een man in New York die ze voor jou handmatig slijpt.

Enfin: tijd om van wal te steken. Het boek dat ons werd voorgeschoteld was niet meteen een schot in de roos. Drie van ons (Geert, Ina en Ciska) bekennen dat ze het zelfs niet uitgelezen hebben. Reinoud en Chris konden er wel wat in vinden, Ludo en Christine hadden het graag gelezen. Voilà, dit leverde meteen voer voor discussies op!

In 'De ringen van Saturnus' gaat Sebald (+ 2001), een Duitse hoogleraar die doceerde in Norwich, op wandel door Suffolk. In deze regio valt er eigenlijk weinig te beleven: er is geen industrie en de vis is bijna op. Van het stadje Dunwich, dat tijdens de middeleeuwen op Londen na de grootste Europese stad was, blijven vandaag alleen enkele huizen over. De rest verdween, samen met de afkalvende rotsen, in de ruwe Noordzee. Tijdens zijn tocht ontmoet Sebald heel wat excentrieke Engelsen, sommigen lopen ook een eindje met hem mee. De mensen zijn echter niet het belangrijkste in dit boek. De hoofdrol is weggelegd voor de vergane glorie van  de stadjes, badplaatsen, bruggen en andere bouwwerken.

Blijkbaar heeft Sebald wel erg veel kronkels in zijn hersenpan, zoveel dat hij soms niet te volgen is. Dat is meteen een groot punt van kritiek. Het boek leest niet zo vlot, je moet er je gedachten bijhouden. Sebald wentelt zich ook in somberheid én schept graag op met zijn geleerdheid. Niet meteen een nachtkastjesboek dus. Er wordt ook gretig gestrooid met vele (onvertaalde!) Franse zinnen wat het boek onnodig moeilijk en soms zelfs wat elitair maakt.

Anderzijds kunnen de fans zich laven aan de vele mooie beschrijvingen van het landschap. Ook de gedachten die opkomen als er gewandeld wordt, leveren enthousiasme op. Dit boek moet het vooral hebben van de sfeer en als je je daarin kan nestelen, blijkt het wel mee te vallen.

'Alsof het voorbij is' van Julian Barnes

Alsof het voorbij is ... Al een heel tijdje voorbij, de samenkomst waarbij de leeservaringen van Julian Barnes jongste boek werden gedeeld. Schrijver dezes laat de voorraadkast excuses onaangeroerd en bekent schuld: te vaak kregen andere werkzaamheden voorrang op het bijhouden van de leesgezelschapsblog. Maar goed, nu is het echt zover.

Barnes' dun boekje werd in brede kringen bijzonder goed onthaald en omschreven als het testament van een door het leven gelouterd wijs man. Dit kon dus niet misgaan, die 22ste maart ten huize van Geert, al is het steeds uitkijken naar de eigenzinnige meningen van de leesgezelschapsleden. Maar vooraf en zoals steeds: het voorleesmoment. Ludo diepte een recent krantenkartikel op, van de jonge DS-journaliste Sarah Van Kersschaever, waarin ze subtiel en bijzonder beeldrijk haar relatie met haar grootvader beschrijft, een boer op rust. Enig mooi hoe Sarah in enkele zinnen de ziel van haar grootvader doorgrondt. Het ironisch sausje maakte dit korte artikel tot een klein meesterwerkje, vond Ludo. Uiteraard hoeft niet iedereen het daar mee eens te zijn, en dat geldt evenzeer voor de hoofdschotel van de avond, het boek van Julian Barnes.

Voor Ciska was het een tweede lezing, nu iets minder enthousiast dan de eerste kennismaking, maar gecharmeerd door het bouwen aan een groot verhaal vanuit een klein gegeven, verder ook het thema tijd en geschiedenis, en de karakteristieke ironie en spot. Dit laatste viel Reinoud ook wel mee, de zo karakteristieke zelfrelativerende toon van de "Engelsman". Maar verder toch wat op zijn honger, een vlot begin maar ontgoochelend naar het einde, waarbij het uiteindelijk niet duidelijk is wat Barnes hier wil vertellen. Een zelfde gevoel bij Ina. Ze vond dat het boek de hoge verwachtingen niet echt inloste. Weliswaar een bijzonder vlotte pen en  een boek dat leest als een trein, maar al bij al onduidelijk waar de auteur met zijn verhaal naartoe wil. Christine vreesde in een diep filosofisch verhaal terecht te komen, maar het viel al bij al mee, en vond het best intrigerend hoe een "brave" oude man terugkijkt op zijn leven. Ludo vond eveneens dit boek wat over het paard getild, maar waardeerde hoe Barnes vanuit een persoonlijk verhaal bijzonder scherp de relativiteit van de werkelijkheid in het licht stelt. Geen slecht boek, maar niet enthousiast, stelde Chris, nadat hij het boek voor de helft een tweede maal had gelezen. Een zekere melancholische sfeer en de spanning die in het tweede gedeelte  in het boek wordt binnengeloodst, wist hij wel naar waarde te schatten. Ook Geert had het boek al eerder gelezen, en nu opnieuw. Het blijft een moeilijk boek, met veel vragen die open blijven. De ironische toon en de schitterende manier waarop de jeugdjaren werden beschreven, konden Geert het meest bekoren.

En verder, ja verder zette dit boek alle deuren open om door te gaan op het "leven", de grootse plannen die veelal uitlopen op een grijs bestaan, op de wijze waarop gebeurtenissen door verschillende mensen en in verschillende tijden helemaal anders worden gepercipieerd. Vooral viel het op dat, ondanks verschillende accenten, de algemene waardering van Barnes boek heel dicht bij elkaar lag en dat iedereen wat afstand nam van de manier waarop het boek de voorbije maanden in uiteenlopende media de hemel was ingeprezen. De grote eensgezindheid vertaalde zich ook in de punten: Ciska 8, Ina 7, Reinoud 6,5, Christine 7,5, Chris 7, Ludo 7, en Geert 7,5., wat 72,1 oplevert. ,   

daguitstap naar Saint-Omer op 5 oktober 2013

van links naar rechts: Marleen, Chris, Ina, Reinoud, Christine, Linda en Geert.


beste leesgenoten,

Langs deze weg wensen wij onze leesbroeder Chris nogmaals van harte te bedanken voor de organisatie en voorbereiding en vooral zijn nimmer aflatende sympathieke begeleiding van onze uitstap naar Saint-Omer zaterdag 5 oktober ll. Het was een heerlijke dag niet alleen door het weer dat langsom meer zonniger werd maar vooral door de leuke en ongedwongen wandeling in de 'marais'. Ook de korte stadswandeling in Saint-Omer, het terrasje in de vooravond en het heerlijke diner in de supergezellige 'Drie Kalders' waren een voltreffer. De twee gasten van de dag Linda en Marleen, die de verhinderde leesgenoten Ludo en Ciska waardig vervangen hebben, kunnen dit alleen maar beamen.  Merci Chris ! Als aandenken nog enkele foto's.

 

 

 

'De engelenmaker' van Stefan Brijs

Geert begon de avond met een ingekort kortverhaal van Roald Dahl, een meester in het schrijven van kortverhalen (hoewel zijn “Oom Oswald” en zijn kinderboeken zoals ”GVR” ook niet te versmaden zijn).  Christine vond dat verhaal zo intrigerend dat ze meteen besloot  het boek met alle verhalen de eerstkomende dagen/weken te lezen.

En dan kwam de hoofdmoot, “De engelenmaker” van de Stefan Brijs, een onderwijzer die al heel vroeg besloot van zijn pen te leven. En hoe!   Dit boek is ondertussen al aan zijn vijfendertigste druk toe en werd overal bijzonder gunstig onthaald.  Toch nog even het verhaal in een notendop :  Victor Hoppe, een huisarts, keert na lange tijd terug naar zijn geboortedorp, op het drielandenpunt van België, Nederland en Duitsland.  Hij heeft zijn drie kleine kinderen mee en zoekt weinig of geen sociaal contact met de dorpelingen.  Dat voedt de vele geruchten bij de dorpsbewoners, die denken dat zijn kinderen zwaar ziek zijn.  Maar er blijkt meer aan de hand te zijn, niet alleen met de kinderen maar ook met de dokter zelf. 

Het boek, dat uit drie delen bestaat , leest als een trein. Iedereen las dit boek heel graag.  Er was eigenlijk alleen wat detailkritiek :  het middelste deel (een lange flashback) was wat langdradig (Ciska)) en het einde was wat grotesk (Geert), wat  melodramatisch (Ina).  Maar afgezien daarvan was het boek goed geconstrueerd, de romanfiguren waren geloofwaardig (Ciska). Ook wetenschappelijk was alles juist (Christine, onze dokter in ons midden). Chris, die helaas geveld was door de griep maar toch een bespreking had opgestuurd via mail vond de schets van de dorpscultuur schitterend en de beschrijving van de dokter pijnlijk confronterend.
Als je dit alles optelt, moet dit leiden tot een hoge score.  En inderdaad :  dit is volgens de puntentelling het beste boek dat we tot nu toe lazen.  We hebben zelfs een unicum :  het boek kreeg 10/10 van Chris :  of dit met zijn ziek zijn te maken heeft is niet direct duidelijk ... Chris gaf dus 10, Ludo 8,5, Ciska 8, Reinoud 9, Christine 9,5, Ina 7, Geert 7,5.  Hiermee komen we aan een gemiddelde van 8,5, nooit eerder gezien.

Reinoud die het boek had gekozen en zich zoals steeds een voortreffelijke gastheer toonde,  zorgde nog voor een leuke  afsluiter. Terwijl hij in de keuken lekkere dingen toverde, bogen wij ons over zijn quiz met foto's en citaten.  "Moe en voldaan" keerden we huiswaarts ...

Geert