Alias Grace, geschreven door Margaret Atwood

donderdag 3 december 2009, Alias Grace

Voor ons eenentwintigste boek alweer trekken we op een erg gure donderdagavond naar Ludo. Het regent oude wijven, maar de kachel loeit lustig , de wijn is ontkurkt en de stemming zit er meteen in. Onze gedachten gaan even naar Chris, die er wegens zijn 'flexibele' agenda helaas niet bij kan zijn. Grapje hoor, Chris, we misten je echt!

Op het programma staat de bespreking van een vrij lijvig, maar ook erg leesbaar boek: Alias Grace, van de Canadese schrijfster Margaret Atwood. Ludo licht even zijn keuze toe: in een Standaard der Letteren van september laatstleden stond een interview met deze auteur. Et voilà: de interesse was gewekt.

Zoals gebruikelijk startten we met een verkennende ronde om daarna wat dieper op een aantal thema's in te gaan. De eerste indrukken van het boek waren positief: het verhaal kon boeien, we hadden iets bijgeleerd over een periode en een land waar we misschien wat minder over wisten... Maar vooral de tragische figuur Grace Marks wist ons te raken. Dat hoofdpersonage heeft het in haar leven niet echt voor de kiezen gehad, de dramatiek van haar leven werd prima beschreven, echter zonder melodramatisch te worden. Atwood weet het evenwicht tussen historische feiten en een boeiende verteltrant uitstekend te bewaren.
Enkele belangrijke en boeiende thema's voeren ons dan ook wat dieper de discussie in. Wat is de rol van de religie in die periode en in het leven van Grace? De opkomende wetenschap (vooral die rond hypnose) staat daar lijnrecht tegenover, maar zorgt tegelijkertijd voor een interessante spanning in het boek. Is de hypnosescène een sleutelmoment? De beschrijvingen rond de gerechterlijke procedures, de schuldvraag, het gevangeniswezen en het leven van de vrouw in die tijd zijn uiterst accuraat zonder langdradig of belerend te zijn. We ontdekken ook heel wat humor in het boek, veelal in de brieven van een ontstemde mama.

Na verloop van tijd kunnen we het boek herleiden tot twee hoofdthema's: schuld en eenzaamheid. Dit alles leidt tot de hamvraag: is Grace schuldig of niet? Atwood geeft ons hierover geen uitsluitsel en ook wij geraken er niet uit. We zijn het erover eens dat de vrouw behoorlijk manipulatief is, maar ben je daarom een moordenares? Ludo meent dat de verwijzing naar het quilten (elk hoofdstuk wordt ingeleid door een stukje van een quiltpatroon) een subtiele hint is. Quilt lijkt wel érg goed op 'guilt' (schuld). Of is dit 'spielerei' van Atwood?
We sluiten de discussie af met citaatjes van personages die Ludo ons voorschotelt, wij moeten raden wie deze zinnen uitsprak. Een leuk idee én het scherpt onze aftakelende concentratie nog even wat aan.
Om helemaal af te ronden vermeldt onze gastheer dat, ondanks alle commotie die Grace Marks tijdens haar leven veroorzaakte, ze geruisloos uit de annalen van de geschiedenis verdween. Conclusie: Grace Marks én Margaret Atwood waren niet voor een gat te vangen!

Het boek kon ons boeien en daar waren de punten ook naar: Chris gaf een 5, Geert een 6,5, Reinoud een 7,5, Ina en Ludo een 8 en Cécile en Ciska een 8,5. Dit brengt het gemiddelde op een welverdiende 7,4/10.